Wat kunt u verwachten als u een prostaatbiopsie ondergaat?
Als uw PSA-waarde hoog is, hebt u misschien verdere onderzoeken nodig. Uw arts kan u doorverwijzen voor een prostaatbiopsie. Een biopsie is een procedure waarbij kleine monsters van uw prostaat worden weggenomen en voor laboratoriumonderzoek worden opgestuurd.
Een biopsie wordt uitgevoerd door een radioloog of een uroloog. Een echoscopist en een verpleegkundige zullen assisteren. Een biopsie wordt uitgevoerd onder echogeleiding. Tijdens de procedure wordt een ultrageluidsonde (ongeveer 10 cm), bedekt met een glijmiddel, in uw rectum ingebracht. Hierdoor krijgt de arts beelden van uw prostaat om de afname van monsters te begeleiden.
Er zijn twee soorten biopsieën:
- • Een transrectale echogeleide (TRUSP) biopsie
- • Een transperineale (het gebied tussen de anus en het scrotum) echogeleide (TPUSP) biopsie
Wat kunt u verwachten voorafgaand aan een biopsie?
(Het onderstaande kan zowel op een TRUSP-biopsie als op een TPUSP-biopsie van toepassing zijn)
Uw arts zal u vertellen hoe u zich moet voorbereiden op basis van het type biopsie dat u zult ondergaan. In het algemeen zal uw arts, voorafgaand aan een prostaatbiopsie, kort uw medische voorgeschiedenis en medicatie doornemen.
Het is belangrijk dat u uw arts informeert als u implantaten hebt (bijv. stent, kunstgewricht, pacemaker, hartklep, bloedvattransplantaat), bloedverdunners gebruikt (bijv. warfarine, aspirine, clopidogrel, rivaroxaban, dabigatran), recentelijk (of op dit moment) een infectie hebt gehad, of een hoornvliestransplantatie of neurochirurgie hebt ondergaan, of als u behandeld wordt met menselijke groeihormonen.
Als u warfarine gebruikt, moet u mogelijk vijf dagen voor de procedure met de inname van dat medicijn stoppen. Uw arts kan u aanraden om heparine-injecties te gebruiken als 'overbruggingstherapie' zolang u geen warfarine gebruikt.
Als u clopidogrel of andere bloedverdunners inneemt, zal u gevraagd worden hiermee zeven dagen voor de biopsie te stoppen. Dit zal overmatig bloeden tijdens en na de biopsie helpen voorkomen. Als u een lage dosis aspirine (75 mg) gebruikt, kunt u dat blijven doen.
Het kan zijn dat u een dag vóór en op de ochtend van de biopsie orale antibiotica moet nemen. Dit zal infectie helpen voorkomen.
Een biopsie kan worden uitgevoerd onder lokale of algehele anesthesie in een poliklinische omgeving. Op de dag van de biopsie zal uw arts de procedure kort met u bespreken en zal u worden gevraagd een toestemmingsformulier te ondertekenen. Als u vragen of zorgen hebt, stel ze dan aan uw arts voordat u het toestemmingsformulier ondertekent.
Voordat u een biopsie ondergaat, zal u om een urinemonster worden gevraagd om er zeker van te zijn dat u geen urine-infectie hebt. Als u een urine-infectie heeft, zal uw arts de procedure uitstellen.
Ongeveer een half uur voor de biopsie zal er een klein klysma worden toegepast om uw darmen en endeldarm schoon te maken. Hierdoor kan de arts de prostaat beter zien en wordt de kans op infectie verkleind.
De anesthesist zal de pijnbestrijding na de ingreep met u bespreken. U kunt een paar steunkousen krijgen om te dragen. Deze helpen te voorkomen dat er tijdens de anesthesie bloedstolsels worden gevormd en in uw longen terechtkomen. Uw medisch behandelteam zal beslissen of u hiermee moet doorgaan nadat u naar huis bent gegaan.
Wat kunt u verwachten bij een TRUSP-biopsie?
Als de biopsie onder lokale anesthesie wordt gedaan, wordt u gevraagd zich uit te kleden, een operatiehemd aan te trekken en op uw linkerzij op een bed te gaan liggen, met uw knieën opgetrokken naar de borst. Uw scrotum zal worden vastgeplakt om ervoor te zorgen dat dit niet in de weg zit. Voordat de procedure begint, zal uw arts een rectaal onderzoek uitvoeren. krijgt een injectie om uw prostaat te verdoven. Dit zal een paar seconden prikken. Zodra het gebied voldoende verdoofd is, wordt een geleidebuis in uw rectum ingebracht. De buis bevat een veer-aangedreven naaldbiopsie-instrument dat wordt gebruikt om monsters te nemen. Telkens wanneer het apparaat wordt geactiveerd, hoort u een 'klik'-geluid.
De arts zal tussen de 10 en 18 monsters afnemen. Als u ongemak ervaart tijdens een deel van de biopsie, vertel dit dan tegen uw arts. De hele biopsie duurt ongeveer 20-30 minuten en u mag dezelfde dag nog naar huis.
Wat kunt u verwachten bij een TRUSP-biopsie?
Een TPUSP-biopsie wordt uitgevoerd onder lokale of algehele anesthesie. Voordat de procedure begint, zal uw arts een rectaal onderzoek uitvoeren. Bij een TPUSP-biopsie brengt de arts de biopsienaald via de perineale huid in de prostaat in, in plaats van via het rectum. De biopsienaald wordt nog steeds geleid door een echografische sonde die in het rectum wordt geplaatst (zie TRUSP-biopsie).
Als de biopsie onder lokale anesthesie wordt gedaan, wordt u gevraagd zich uit te kleden, een operatiehemd aan te trekken en op de rug op een gynaecologische stoel te gaan liggen met uw benen in beensteunen. De biopsie duurt ongeveer 20 minuten. Als u deze houding ongemakkelijk vindt, bespreek dan met de verpleegkundige eventuele alternatieven. Uw scrotum zal worden vastgeplakt om ervoor te zorgen dat dit niet in de weg zit. Voordat de procedure begint, zal uw arts een rectaal onderzoek uitvoeren.
U krijgt twee injecties om het gebied te verdoven. De eerste injectie wordt onder de huid van het perineum gegeven om het ingangspunt van de biopsienaald te verdoven, en de tweede om uw prostaat te verdoven. Dit zal een paar seconden prikken.
Zodra het gebied voldoende verdoofd is, wordt een geleidebuis in uw rectum ingebracht. De biopsienaald wordt met een speciaal instrument in het perineum ingebracht om een monster van de linkerkant van uw prostaat te nemen. Er wordt een nieuwe biopsienaald ingebracht om een monster van de rechterkant van uw prostaat te nemen. Uw arts zal ongeveer 24 monsters nemen, afhankelijk van de grootte van uw prostaat. U hoort een luide 'klik' en voelt wanneer de monsters worden genomen. Dit kan ongemakkelijk zijn, maar het zou pijnloos moeten zijn.
Als u echter pijn voelt wanneer de biopsienaald wordt ingebracht, waarschuw dan onmiddellijk uw arts. De hele biopsie duurt ongeveer 20-30 minuten en u mag dezelfde dag nog naar huis.
Wat kunt u verwachten na een biopsie?
Onmiddellijk na de biopsie kunt u zich licht in het hoofd voelen, dus doe het rustig aan en vraag iemand om u naar huis te brengen. U krijgt een absorberend kompres in uw ondergoed om de kleine hoeveelheid bloed uit de prikwondjes op te nemen.
Gedurende enkele dagen na de biopsie kan uw prostaat een beetje 'gekneusd' aanvoelen, wat tijdelijk erectieproblemen kan veroorzaken. Alle patiënten hebben bloed in hun urine en ontlasting, en ook in hun sperma (dit kan wel tot zes weken duren). Dit is normaal en zal in een paar dagen na de biopsie verdwijnen.
Zijn er risico's aan verbonden?
In sommige uiterst zeldzame gevallen is het mogelijk dat de biopsie geen significante kanker in uw prostaat aantoont en dat een tweede biopsie nodig is.
Hoewel de procedure onder steriele omstandigheden wordt uitgevoerd, kan één op de 10 patiënten een urineweginfectie oplopen en minder dan 1% sepsis (bloedvergiftiging), waarvoor dringende medische verzorging nodig is.
Eén op de 20 patiënten heeft moeite met plassen, wat kan leiden tot urineretentie, één op de 50 patiënten kan een bloedprop ontwikkelen die het plassen verhindert, wat dringende medische verzorging kan vereisen.
Behandeling van prostaatkanker
Verward?
Raadpleeg onze woordenlijst voor begrippen die u niet helemaal begrijpt.