Het ontdekken van een cyste in de borst kan een bron van stress en zorgen opleveren. Wellicht maakt u zich zorgen over borstkanker en heeft u veel vragen over hoe u het best met de cyste kan omgaan.

Duidelijke informatie kan bijdragen aan het nemen van de juiste beslissing hieromtrent en zal u verzekeren dat alhoewel het belangrijk is hulp te zoeken bij een knobbel of cyste in de borst en alert te zijn op veranderingen, een cyste zeer goed te controleren en te behandelen is.

Wat is een cyste in de borst?

Een cyste in de borst is een rond of ovaal met vocht gevulde, beweegbare knobbel.

Ze kunnen solitair voorkomen of samen met andere cysten, in één of beide borsten of als cluster van mini cysten.Indien er bij u is vastgesteld dat u één enkele of meerdere cysten aanwezig zijn, dan is er geen reden tot paniek.

Cysten zijn erg veel voorkomend; ongeveer een derde van alle vrouwen tussen de 35 en 50 jaar heeft er last van.¹

Het wordt vaak gedacht dat cysten in de borst meestal verschijnen bij vrouwen in de 40 maar ze kunnen op elke leeftijd voorkomen, zelfs in de overgang en in het bijzonder in het geval van hormonale therapie (HRT).³ Cysten ontwikkelen zich wanneer er zich vloeistof in de borst ophoopt en kunnen veroorzaakt worden door verstopte melkgangen.

U kunt hierdoor pijn ervaren, zeker wanneer de cysten snel groeien.

De hormoonontwikkeling gedurende de mensturele cyclus kan ervoor zorgen dat cysten groter worden en het klierweefsel gevoeliger met een toenemde mate van ongemak als gevolg.

Soms kunnen cysten in de borst ook de oorzaak zijn van helder of troebel vocht uit de tepel.

Wanneer moet een cyste in de borst worden verwijderd?

U kunt uw borsten laten onderzoeken met behulp  van echografie, mammografie en/of middels een cytologische punctie.

De vloeistof welke wordt opgenomen door de naald is meestal helder of troebel maar kan ook geel of groenig zwart  zijn, wat de staat van de cyste aanduidt. Aleen in het geval dat het vocht bloed, oud bloed of pus bevat zijn aanvullende onderzoeken vereist.

Een histologisch biopt wordt uitsluitend afgenomen in het geval van cysten met een vaste of onregelmatige structuur.

Ongecompliceerde, niet pijnlijke goedaardige cysten verdwijnen na enige tijd vaak vanzelf en behoeven geen  behandeling.¹ In het geval dat de cyste pijnlijk is kan deze worden verwijderd teneinde de pijn tegen te gaan of te doen verminderen. Ook wanneer u een steeds terugkerende cyste heeft, kan verwijderen een oplossing bieden.¹

In tegenstelling tot wat u mischien denkt, geven cysten geen hoger risico op borstkanker² en in dit kader is het nemen van een biopt van een ongecompliceerde cyste eigenlijk overbehandeling.³

Gecompliceerde cysten bevatten vocht dat er troebel uitziet op een echo. Deze cysten voelen steviger of harder aan. Dit houdt in dat er afvalvorming bestaande uit dode cellen, bloedend residu en pus in de borst voorkomt. In zeldzame gevallen wijst een gecompliceerde cyste op een kwaadaardige afwijking.³Wanneer u vermoedt dat u een gecompliceerde cyste heeft, maak dan een afspraak met uw arts voor verder onderzoek.

Naast gecompliceerde cysten bestaan ook complexe cysten, welke nog veel steviger kunnen aanvoelen en veel restmateriaal bevatten of een harde schil welke te zien is op een echo. Complexe cysten kunnen mogelijk wijzen op een kwaadaardige afwijking. Een biopsie is noodzakelijk.

Met behulp van echografie wordt nauwkeurig een hystologisch biopt genomen van het solide of onregelmatige gedeelte van de cyste. Vacuüm biopsie (VAB) kan zelfs de volledige cyste in zijn geheel verwijderen.

Oliecysten zijn cysten die bestaan uit vocht, bevatten talg en worden over het algemeen veroorzaakt door beschadiging door het stoten van de borst en na het ondergaan van een operatie of radiotherapie. Deze cysten komen bij zowel mannen als vrouwen voor op iedere leeftijd, maar vaker bij vrouwen.³ In tegenstelling tot gecompliceerde cysten worden ze niet geassocieerd met borstkanker en is behandeling niet noodzakelijk.

Daarnaast kan een arts aanbevelen dat iedere cyste of knobbel die veranderingen in de borst veroorzaakt verwijderd dient te worden.¹

Hoe besluit ik of mijn cyste in de borst verwijderd moet worden?

Uw behandelend arts kan u het beste adviseren wat voor soort cyste u in de borst heeft.

Het besluit om een simple cyste te laten verwijderen dient gebaseerd te zijn op de mate van ongemak die de cyste veroorzaakt. Indien de cyste niet pijnlijk of onhandig blijkt, zal het advies doorgaans zijn dat de cyste in de gaten wordt gehouden en dat deze vanzelf hoort te verdwijnen.

Uiteraard kan de cyste ook mentaal ongemak bij u veroorzaken en verontrusten. Indien dit het geval is, kunt u met uw huisarts bespreken wat u hieraan kunt doen.

Gecompliceerde en complexe cysten dienen echter aanvullend onderzocht te worden en zeker in het geval van een complexe cyste zal een biopsie noodzakelijk zijn teneinde een verhoogd riscio op kanker uit te sluiten.  Echter, er is geen reden tot paniek zolang u en uw arts beiden op de hoogte zijn van de cyste en de cyste onder controle blijft zodat het risico op kanker beperkt blijft.

Vraag aan uw arts voor uitleg waarom er geen aanvullend onderzoek of een behandeling aanbevolen wordt. Vraag om betrokken te worden in de besluitvorming en geef aan in hoeverre de cyste uw dagelijks leven beïnvloedt en welke zorgen daarmee gepaard gaan.

Om meer te weten te komen over cyste in borst en uw behandelmogelijkheden, kunt u terecht op onze website.

REFERENTIES 

1. Rungruang B. and Kelley J.L. 2011 Benign Breast Diseases: Epidemiology,Evaluation, and Management. Clinical Obstetrics and Gynecology. 54,1, pp. 110–124.
2. American Cancer Society Fibrosis and Simple Cysts in the Breast accessed 18/02/2017 @ www.cancer.org/cancer/breast-cancer/non-cancerous-breast-conditions/fibrosis-and-simple-cysts-in-the-breast.html
3. Berg W.A., Sechtin A.G. Marques H et al 2010 Cystic Breast Masses and the ACRIN 6666 experience. Radiol Clin North Am 48(5): 931-987