Herkennen van fibroadenomen: kenmerken en symptomen

Fibroadenomen komen vrij veel voor. Het aantal vrouwen dat last heeft van knobbelvormend bindweefsel wordt geschat op 90%. Daarvan heeft tot 50% de kenmerken en symptomen die geassocieerd worden met deze afwijkingen in het bindweefsel.³

De borst bestaat met name uit vetcellen, klier- en bindweefsel.¹ Bij sommige vrouwen treden veranderingen op waardoor er zich cysten vormen of de borsten knobbelig en pijnlijk aanvoelen.² Deze worden aangeduid als fibrocysteuze veranderingen.² Fibrocysteuze veranderingen hebben te maken met de natuurlijke evolutie van de borst en zijn niet gerelateerd aan kanker en vergroten ook niet het risico daarop.² Het is de meest voorkomende goedaardige bindweefseltumor in de borst.³ Het is wel zo dat de aanwezigheid daarvan een mogelijke kwaadaardige tumor moeilijker zichtbaar maakt op een mammogram.²

Wat veroorzaakt fibrocysteuze veranderingen?

De precieze oorzaak van fibrocysteuze veranderingen is niet bekend. Aangenomen wordt dat deze veranderingen worden gestimuleerd door de aanmaak van oestrogeen en progesteron.^2,4

Iedere maand stijgt uw hormoonspiegel, meestal net voor of tijdens uw menstruatie. Uw borst raakt gezwollen, gevoelig en voelt bobbelig aan. Over het algemeen verdwijnen deze symptomen weer wanneer de hormoonspiegel weer daalt. Echter, in het geval van een fibrocysteuze aandoening kunnen deze kenmerken blijven aanhouden als gevolg van een permanente aanmaak van uw geslachtshormonen.^2,4

De theorie dat fibrocysteuze veranderingen veroorzaakt worden door hormonale veranderingen wordt ondersteund door onderzoek dat aantoont dat het niet voorkomt bij vrouwen na de overgang, behalve bij vrouwen die een hormoonvervangende behandeling krijgen.^2,5

Sommige vrouwen hebben meer aanleg voor fIbrocysteuze veranderingen dan anderen. U heeft een grotere kans hierop wanneer u tussen de 20-50 jaar en voor de overgang bent en/of u al op vroege leeftijd begon te menstrueren.^2,3 Andere mogelijke oorzaken zijn wanneer u kinderloos bent of uw eerste kind kreeg op of na uw 30e.² Bepaalde ontstekingen kunnen ook de kans op fibrocysteuze veranderingen verhogen.²

Wat zijn de kenmerken en symptomen?

Fibrocysteuze veranderingen in de borst kunnen leiden tot vorming van goedaardige knobbels, cysten en abcessen.^2,3,6 Dit zijn de meest voorkomende fibricysteuze aandoeningen. Een knobbel is in feite een harde massa van cellen welke makkelijk te bewegen is wanneer u het tussen twee vingers vasthoudt. Ze komen vaker voor in het bovenste gedeelte van de borst en vlakbij de arm.^2,6 Cysten voelen als goedaardige knobbels, maar dit zijn met vocht gevulde holtes en geen massavorming van cellen.^6,3 Een abces is een ophoping van pus onder de huid van de borst en is meestal de oorzaak van een bacteriële infectie.^6,7

Fibrocysteuze veranderingen kunnen in beide borsten voorkomen en kunnen een breed scala aan kenmerken en symptomen veroorzaken.^2,3 Het meest voorkomend is pijn in de borst, gevoeligheid en een ongemakkelijk gevoel. De intensiteit van deze symptomen kan wat schommelen gedurende de maand.^2,3,4,8 Het betreffende gebied kan erg gevoelig raken en u kunt zelfs een brandend gevoel ervaren.²

Indien u last heeft van een fibrocysteuze aandoening dan is het goed mogelijk dat uw borsten zullen opzwellen.² Wanneer u knobbels heeft kunnen deze in de loop van uw menstruele cyclus van grootte veranderen wat resulteert in een toename van de pijn en het ongemak.^8,2 U kunt ook verdikking van het borstweefsel ervaren. Deze verdikking valt te onderscheiden van een knobbel of cyste welke makkelijk te bewegen zijn, omdat een verdikking aanvoelt als een massa welke zich lijkt uit te breiden naar het omringende weefsel.^8,9 Een ander typerend kenmerk betreft tepeluitvloed. Dit vocht is meestal melkachtig of groenig van kleur en gebeurt spontaan zonder daarbij in uw tepel te knijpen.^8,9

Fibrocysteuze veranderingen in de borst horen gezien het feit dat ze goedaardig zijn, geen aanleiding tot zorg te geven. Het is evenwel wel belangrijk dat u een afspraak met uw arts maakt wanneer u één of meerdere van bovenstaande kenmerken en/of symptomen herkent. De arts kan u na een lichamelijk onderzoek vertellen van welke aard de fibrocysteuze aandoening is. Afhankelijk van uw familiaire belasting en andere factoren zult u ook enkele scans en in sommige gevallen een biopsie moeten ondergaan (het wegnemen van een klein stukje weefsel dat kan worden onderzocht) zodat een diagnose gesteld kan worden.^2,10,11

De behandeling zal afhankelijk zijn van uw persoonlijke omstandigheden. Wellicht heeft u geen behandeling nodig omdat uw symptomen mild en gematigd zijn. Echter in het geval dat een knobbel, cyste of abces pijn veroorzaakt, zal uw arts adviseren deze te laten verwijderen.^2,12

Wat u zelf kunt doen

Wanneer u een fibrocysteuze aandoening heeft, kan dit uw dagelijks leven beïnvloeden. Afhankelijk van de ernst kan de pijn en het ongemak wat u ervaart u beperken in uw werk of sociale leven.

Er zijn dingen die u zelf kunt doen om de symptomen te verlichten. In de drogist verkrijgbare medicatie bijvoorbeeld, werkt meestal uitstekend.^2,12 U kunt tevens warme kompressen op uw borst leggen. Soms helpt het om een goede ondersteunende beha te dragen, ook tijdens uw slaap.^2,13 Ook zijn er aanwijzingen dat bepaalde aanpassingen in eetgewoonten positieve resultaten opleveren. Dit kan onder meer het beperken van cafeïne houdende dranken en een vetvrij dieet inhouden.^2,13

Tot slot kunt u, wanneer u in de overgang bent en een hormoonvervangende behandeling krijgt, in overleg met uw arts besluiten om hiermee te stoppen. Onderzoek heeft aangetoond dat een hormoonvervangende behandeling in verband wordt gebracht met een 1.7-voudige toename van fibrocysteuze veranderingen in de borst.⁵

Win altijd medisch advies in wanneer u zich zorgen maakt over een knobbel of andere veranderingen in uw borst. Indien u meer informatie wilt over borstaandoeningen en borstgezondheid, kijkt u dan op onze website

REFERENTIES