Afwijkingen in de borst: goedaardige knobbels

De ontdekking van een knobbel in de borst kan zenuwslopend zijn. Vaak worden meteen conclusies getrokken en aan borstkanker gedacht. Ondanks het feit dat in de afgelopen 40 jaar de overleving van borstkanker in het Verenigd Koninkrijk na tien jaar of meer na de diagnose is toegenomen van 40% tot 78%, wordt borstkanker nog steeds gezien als een levensbedreigende ziekte.¹ In eerste instantie wordt vaak voorbij gegaan aan het feit dat er vele oorzaken van een knobbel in de borst zijn die niets met borstkanker te maken hebben.

In dit artikel wordt dieper in gegaan op goedaardige knobbels in de borst.

Normale zwelling en gevoeligheid in verband met de menstruele cyclus

Hormonale veranderingen geduredende de menstruele cyclus kunnen pijn, gevoeligheid of knobbeligheid in de borsten veroorzaken. Dit begint in het algemeen een week voor uw menstruatie en verdwijnt wanneer deze begint.² Dit worden fybrocysteuze veranderingen genoemd. Een goed passende, ondersteunende beha, warm compres en/of pijnstillers kunnen de symptomen verlichten. Sommige vrouwen ervaren verlichting van de symptomen door het minderen van zout en caffeïne

Fibroadenomen

Fibroadenomen zijn meestal ronde, stevige, pijnloze rubberachtige knobbels welke beweeglijk zijn onder de vingers. Ze komen vaker voor bij vrouwen onder de 40 jaar. Ze kunnen uit zichzelf verdwijnen maar sommigen zullen verwijderd moeten worden of vervolgd.^2,4

Cysten

Cysten zijn met vocht gevulde knobbels welke vaker voorkomen bij vrouwen die de overgang naderen, alhoewel ze op iedere leeftijd kunnen voorkomen. Vaak zijn het ovale of ronde, gladde stevige knobbels welke beweeglijk zijn onder de vingers.²Ze zijn gevoelig bij aanraking.³ Meestal verschijnen ze twee weken voor de menstruatie en verdwijnen naderhand. Wanneer uw huisarts vermoed dat u een cyste heeft, vraagt hij u waarschijnlijk na uw menstruatie terug te komen voor een follow-up. Sommige cysten dienen gedraineerd te worden maar dit wordt door een specialist uitgevoerd. Een goed passende, ondersteunende beha, warmte compres en/of pijnstillers kunnen de symptomen verlichten.³

Mastitis of een abces

Een mastitis of een abces wordt veroorzaakt door een infectie. Dit komt vaker voor bij vrouwen die borstvoeding geven.² Dit komt omdat bacteriën of ziektekiemen via gebarsten tepels het borstweefsel kunnen binndendringen. De melkgangen verstoppen en zo ontstaat er pusvorming . Infecties en abscessen komen ook voor bij vrouwen die geen borstvoeding geven. De infectie veroorzaakt een pijnlijke, gezwollen borst. Het gebied kan rood zijn en pijnlijk bij aanraking. Koorts, hoofpijn en algemene griepverschijnselen komen ook vaak voor.⁵ Een warmcompres, pijnstillers zoals paracetamol en antibiotica kunnen nodig zijn.² In het geval van een abces zal er een drainage moeten plaatsvinden gevolgd door een antibioticakuur.⁵ Infectueuze borstkanker kan dezelfde verschijnselen als mastitis vertonen dus wanneer de antibiotica niet werken dan is het belangrijk terug te gaan naar uw arts.⁵

Oliecysten (vet necrose)

Oliecysten worden over het algemeen veroorzaakt door verwonding van het vetweefsel in de borst. Meestal verdwijnen ze vanzelf maar kunnen indien noodzakelijk worden verwijderd.² De knobbel is meestal niet pijnlijk. De huid rondom de knobbel kan dikker, rood of gekneusd lijken.⁶

Lipomen

Een lipoom is een goedaardig gezwel van vetweefselcellen en kan verwijderd worden indien gewenst.

Scleroserende adenosis

Adenosis wordt veroorzaakt door vergrote of vermeerdering van de eindevertakkingen van de melkklieren. Over het algemeen is behandelen niet noodzakelijk maar dient wel onder controle te blijven.⁷

Intraductale papillomen

Een Intraductaal papilloom betreft een goedaardig gezwel dat in de melkgang van de borst groeit. Ze ontstaan van dicht bij de tepel, kunnenpijnlij zijn en veroorzaken mogelijk afscheiding van helder of bloederig vocht uit de tepel. Wordt doorgaans chirurgisch verwijderd.⁸

Phyllodes tumoren

Een phyllodes tumor is een zeldzame meestal goedaardige tumor in de borst. In een op de tien gevallen kan het echter om een kwaadaardige tumor gaan. De tumor kan van snelgroeiende aard zijn en de huid oprekken. Doorgaans is een phyllodes tumor pijnloos en is een knobbel voelbaar. De tumor dient in zijn geheel verwijderd te worden.⁹

Ductectasie

Ductectasie komt regelmatig voor bij vrouwen boven de 50 en betreft een verwijde melkgang. Er zijn niet altijd symptomen maar de tepel en het omringende gebied kan rood en gevoelig worden en er kan een zwartachtige plakkerige tepeluitvloed ontstaan. Soms vormt zich een knobbel en is een biopsie noodzakelijk om een goedaardige tumor uit te sluiten.¹⁰

Overige aandoeningen waarbij een knobbel kan verschijnen:

Hamartoom:

Betref een gladde pijnloze knobbel veroorzaakt door wildgroei van het borstweefsel.¹¹
Hemangioom:

Betreft een goedaardige woekering van de bloedvaten in de borst.¹¹
Haematoom:

Betreft een inwendige bloeding in de borst.¹¹
Neurofibroma:

Betreft een goedaardige tumor veroorzaakt door een woekering van het bindweefsel in de borst.¹¹

Het is van vitaal belang dat u bij iedere verandering aan uw borst uw huisarts raadpleegt. Van hieruit kan besloten worden u door te verwijzen naar een specialist voor verder onderzoek. Dit artikel licht toe waarom een knobbel in de borst niet altijd borstkanker hoeft te betekenen. Een vroege diagnose en behandeling van een knobbel die kwaadaardig blijkt, is echter essentieel.

REFERENTIES